محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی، در یادداشتی بدون اشاره به موضوع خاصی، از «سازش» در سیاست خارجی دفاع کرد و خواستار «درک درست و انتخاب هوشمندانه» شد.
آقای ظریف روز شنبه ۱۳ خرداد در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «داشتن آرزو به زندگی جهت می‌دهد، اما توجه به توانایی‌ها حرکت به سمت آرمان‌ها را ممکن می‌سازد. نیاز امروز ما درک درست و "انتخاب" هوشمندانه است.»
او که پیشتر به‌دلیل نقش‌داشتن در امضای توافق هسته‌ای جمهوری اسلامی با قدرت‌های جهانی مورد انتقاد اصولگرایان تندرو در ایران قرار گرفته بود، همچنین انتقاد کرد از اینکه شخص «سازشکار منفی» و شخص «سازش‌ناپذیر مثبت» تلقی می‌شود.
او همچنین افزود که «در ۷۵ سال برنامه‌ریزی توسعه ما، منابع ملی نابود شده و توسعه نیز حاصل نشده، چون بیشتر برنامه‌ها به جای ترسیم مسیر جبران عقب‌ماندگی‌ها متناسب با امکانات و فرصت‌ها، حدیث آرزومندی رهبران کشور بوده‌اند».
وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی از روح‌الله خمینی و علی خامنه‌ای به‌عنوان دو نفر از این رهبران نام نبرده، اما این یادداشت او واکنش اغلب تند برخی چهره‌ها و رسانه‌های نزدیک به حکومت را در پی داشته است.
در مقابل، برخی فعالان رسانه‌ای مخالف حکومت نیز در شبکه‌های اجتماعی او را سرزنش کردند با طرح این موضوع که چرا خود را جدا از مجموعه حکومت می‌بیند و اگر مخالف وضع موجود است، چرا هنوز در پرده حرف می‌زند.
محمدجواد ظریف از کهنه‌کارترین دیپلمات‌های جمهوری اسلامی است و در دوران هشت‌ساله ریاست‌جمهوری حسن روحانی در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ مسئولیت وزارت خارجه ایران را هم بر عهده داشت.
او در این یادداشت خود به موضوع خاصی در سیاست خارجی روز ایران اشاره نکرد، اما انعقاد «قرارداد ترکمنچای» را یک ضرورت تاریخی توصیف کرد.
ظریف نوشت که برخی سیاستمداران ایرانی در گذشته کوشیدند «تا از گستره خسارات ناشی از حرکات آرزومندانه بکاهند»، اما «سازشکار» و حتی «خائن» نامیده شدند.
پس از خروج آمریکا از برجام، انتقادها از دولت حسن روحانی به‌ویژه جواد ظریف افزایش یافت و برخی از نیروهای حکومتی او را «خائن» نامیدند.
یادداشت اخیر آقای ظریف چند روز پس از سفر پادشاه عمان به تهران منتشر شده است.
همزمان با این سفر، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، از رایزنی با عمان بر سر پرونده هسته‌ای ایران و فعالیت‌های مسقط برای لغو تحریم‌ها علیه تهران خبر داد.
مذاکرات هسته‌ای برای احیای توافق هسته‌ای برجام، با هدف بازگشت ایران و آمریکا به این توافق، از تابستان سال گذشته متوقف شده است. واشینگتن به‌دنبال اعتراضات سراسری «زن زندگی آزادی» بارها اعلام کرده است که مذاکرات احیای برجام فعلاً در دستور کار کاخ سفید قرار ندارد.
این در حالی است که در روزهای اخیر، برخی رسانه‌ها از مذاکرات مقام‌های ایرانی و آمریکایی گزارش داده‌اند.
روزنامه فایننشال‌تایمز روز ۱۲ خرداد به‌نقل از دیپلمات‌ها و تحلیلگران نوشت که رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران، چندین بار با امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده داٰئم ایران در سازمان ملل متحد، دیدار کرده است.
پیش از آن نیز، وب‌سایت آمریکایی اکسیوس روز ۹ خرداد از گفت‌وگوی یک مقام ارشد دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، با مقام‌های عمان در مورد احتمال تماس دیپلماتیک با مقامات جمهوری اسلامی درباره برنامه هسته‌ای ایران خبر داده بود.
در روزهای اخیر، جمهوری اسلامی به توافق‌هایی برای تبادل زندانی با کشورهای اروپایی دست یافته است. همچنین جمهوری اسلامی در حال تلاش برای بهبود روابط خود با برخی کشورهای منطقه است.
رهبر جمهوری اسلامی در یک سخنرانی اخیر خود با این که مدعی شد از سیاست «نرمش قهرمانانه» که پیشتر از سوی او اعلام شده بود، برداشت غلط شده و اکنون باید در سیاست خارجی «انعطاف» داشت.
